Ben Dili’nin Gücü
Elimde bir panzehir var ve aile içi iletişiminizi kökten değiştirebiliriz öğrenmek istermisiniz? desem ne dersiniz?
Çoğunuzun “evet” dediğinizi duyar gibiyim.
O halde sakin bir yer bulun ve yaslanın arkanıza. Biraz düşünmeniz, biraz kendinize dönmeniz için iyi bir fırsat...
Anne baba olarak şimdiye kadar kullandığınız konuşma dili “Sen dili” olabilir. Üzülmeyin, sadece siz değil tüm dünyada çocuklarla ilgilenen büyüklerin yaygın olarak kullandığı bir dildir “Sen dili”. Eskiden olsa “böyle gördük böyle gider” derdiniz belki. Ama bugün bu satırları okuyorsanız değişim içten başlıyor demektir.
Sen dili ile iletişime geçtiğimizde çocuğun üzerindeki yıkıcı etkilerini gördük.
Sen dili’nin panzehiri “Ben Dili”
“Ben dili”, anne babanın o anda, karşılaştığı durum veya davranış karşısında tepkisini duygu ve düşüncelerle açıklayan bir konuşma tarzıdır. Kızgınlık ve öfke gibi olumsuz duyguların temelde ne hissettirdiğine bakıldığında içtenlikle ifade edilen sözcüklerden oluşur.
"Ben dili"ni kullanırken, Dr. Gordon’un bahsettiği gibi dikkat etmeniz gereken 3 önemli nokta var; Davranış: Çocuğun anne babasına sorun yaratan davranışın suçlama içermeden, yalın bir şekilde tanımlaması
Somut Etki: Çocuğun davranışın anne baba üzerindeki belirgin, somut ve istenmeyen etkisi
Duygu: Bu olumsuz etkilerin anne babada oluşan duygularının ifadesi
“Ne kadar saygısız bir çocuksun, telefonda konuşurken araya girme.” Gibi bir sen dili yerine “Ben telefonda konuşurken araya girmenden (DAVRANIŞ) çok rahatsız oluyorum (DUYGU), konuştuğumu anlayamıyorum ve söyleyeceklerimi karıştırıyorum (ETKİ).” Şeklinde kullanılan “Ben Dili” daha etkili olacaktır.
Ben Dili’nin olumlu etkileri;
• Konuşan kişiyi duygularını biriktirmeden zamanında söylediği için rahatlatır • Çocukta yardımcı olma isteği uyandırır ve değişiklik yaratmada etkilidir • Çocuğun öz- saygısını korur • Duygunun nedeni anlaşıldığı için iletişim sağlıklı olur. • Çocuk başklarını düşünmeyi de öğrenir • Anlaşmazlıkları azaltır • Çocuğun gelişimini sağlamada etkilidir • Anne baba ile işbirliğine girer • Kendi davranışlarının sorumluluğunu almasını öğrenmesine yardımcı olur • Dürüst bir dildir ve çocuğa benzer bir durumlarda duygularını dürüstçe ifade etmesini öğretir.
Ben dili’nin etkileri ve faydaları saymakla bitmez. Başta kullanması zor olsa da zaman içinde duygular ifade edildikçe aile içinde sağlıklı iletişin temeli olan sevgi ve güven tekrar kurulacaktır.
Unutulmaması gereken bir nokta da “ben dili” ile konuşurken, o anda ve tek bir durum üzerinden bahsedilmeli, geçmiş zamandaki olaylar karıştırılmamalıdır.
Sevgilerimle,
Uzman Psikolog
Canay Bahşi Ilgın